De drie basisprincipes voor het bewaren van zaden

Zaden oogsten uit je eigen tuin om in de toekomst te planten is om veel verschillende redenen een goed idee. Een van de meest voor de hand liggende redenen is dat het een economische wijze is om je tuin van jaar tot jaar in stand te houden, zonder daarbij continu nieuwe zaden te moeten kopen. Zaden bewaren en opsparen stelt je in staat om te delen (en om te ruilen) met je vrienden en buren, daarnaast zorgt het er voor dat de genenpool van de planten levend en gezond blijven.

 

Hoe bewaar je zaden

Het proces op zichzelf is niet heel lastig, echter komt er wel meer bij kijken dan dat ik volledig in dit artikel kan uitschrijven. Er bestaan veel verscheidende boeken over dit onderwerk, hoewel je geen uitgebreide opleiding nodig hebt, is het wel van belang om een aantal basisprincipes, een beetje plantkunde en zaad specifieke informatie te leren.

De drie basisprincipes voor het bewaren van zaden

1.      Etiketten en je oogst registreren

Het kweken en bewaren van zaden gebeurd vaak over langere periodes, soms wel meer dan 2 of 3 jaar. Het is daardoor heel gemakkelijk om verschillende details te vergeten zoals waar, wanneer en hoe de zaden geplant waren, en andere detail zoals waar ze oorspronkelijk vandaan kwamen. Noteer in ieder geval de naam van de variant, de afkomst, de oogstdatum en de datum van opslag. Daarnaast is het ook handig om een aantal randzaken te registreren zoals: dagen tot rijpheid, zaaidata en opbrengst

2.      Het schoonmaken, drogen en bewaren van zaden

Zaden zijn er in allerlei soorten en maten, van handelbare zaadjes tot aan stofachtige zaden. Wat je wil bewaren zijn de daadwerkelijk zaadjes, en niet een heleboel takjes, blaadjes en vuil. Het is daarom belangrijk om alle vreemde rommel van de zaden te verwijderen. Zaden die afkomstig zijn uit vruchtvleesachtige vruchten zoals tomaten hebben wat extra werk nodig, echter zijn er een aantal tijdbesparende geheimen voor het schoonmaken van elk type zaad. Daarnaast is het van belang om zaden goed te drogen om te voorkomen dat ze door bijvoorbeeld schimmel bederven. Echter is het al met al een kleine moeite om de zaden op een georganiseerde wijze de winter door te loodsen.

3.      De zuiverheid van het ras beschermen

Wanneer je zaden de komende jaren door wilt gaan kweken, wil je natuurlijk dat de plant alle gewenste eigenschappen van de ouderplanten behouden. Dit vereist een beetje begrip van hoe bestuiving werkt en wat er voor nodig is om te voorkomen dat het genetische materiaal van soortgelijke rassen jouw plant besmet, en daardoor onvoorspelbare resultaten kunnen leveren

 

De materialen die je nodig hebt voor het bewaren van zaden kunnen heel simpen of heel uitgebreid zijn, afhankelijk van jouw behoeftes. Simpele papieren enveloppen zijn misschien wel een de belangrijkste middelen die je kan gebruiken. Je kan deze enveloppen zien als blanco zaadverpakkingen, ideaal om alles te labelen met alle verzamelgegevens die je maar kan wensen. Het is van belang om hierbij uitgebreid te zijn zodat je niks vergeet, vooral als je veel verschillende soorten zaden bewaart.

Als je van plan bent om zaden te bewaren, kan je het beste werken met rassen die open bestoven zijn, in tegenstelling tot hybride rassen. Zaden van hybride rassen worden geproduceerd door het kruisen van stuifmeel van twee verschillende rassen om te kunnen profiteren van de gewenste kenmerken van beide ouderplanten. Echter als je zaden van een hybride variant zou bewaren en planten, is de plant die hieruit voortkomt onvoorspelbaar. Het bewaren van open bestoven zaden zorgt ervoor dat je een voorspelbaar resultaat krijgt.

Lees ook dit artikel om te ontdekken hoe je restjes kan omtoveren in een groente plant